Eerste kennismaking

Een beetje informatie over baptisten. Dat valt niet mee, om iets waarover zoveel te zeggen is heel kort samen te vatten. En er is veel te zeggen over de baptistengemeenten, over hun ontstaan en geschiedenis – over wat zij geloven en leren – over hun wijze van samenkomen en hun organisatie, en noem het maar op. Voor een eerste kennismaking zal het nog wel niet nodig zijn om uitvoerig in te gaan op die – op zichzelf interessante en belangrijke – zaken die hierboven zijn genoemd. Behalve natuurlijk wat baptisten nu eigenlijk geloven en leren…

Wat geloven baptisten?

Nu, kort gezegd komt het hier op neer: baptisten geloven en belijden, dat Jezus Christus hun Heer en Zaligmaker is; dat Hij voor hun zonden en voor die van de hele wereld gestorven is aan het kruis, en dat Hij is opgestaan uit de doden, ten hemel is gevaren vanwaar Hij zal weerkomen op de wolken des hemels… Dat is natuurlijk niet alles. Hoewel, het is al veel! Maar, inderdaad: daarin onderscheiden zij zich niet van andere christenen. Integendeel, dat verbindt hen met alle christenen, van alle eeuwen en alle plaatsen. Maar verder, wat geloven en leren zij nog meer…?

Waar leggen baptisten het accent?

Wie afgaat op de naam baptist – wat doper betekent – zou kunnen denken, dat het bij de baptisten daar vooral om gaat – om een andere doopleer en een andere dooppraktijk. Dat is evenwel niet waar, al heeft die andere opvatting over de doop er wel mee te maken. Het gaat baptisten vooral om de vraag, hoe de gemeente van Jezus Christus op aarde er uitziet, hoe die gevormd wordt, waaruit die gemeente bestaat. Daarover nadenkende en daarover de bijbel raadplegende – want die bijbel mag slechts de enige kenbron zijn, is hun overtuiging – vonden zij dit antwoord: tot de gemeente kunnen slechts zij behoren die Jezus toebehoren, die Hem als hun Heiland hebben aanvaard en als hun Heer hebben toegelaten in hun leven. Dat antwoord is al oud. Het is geen uitvinding van baptisten. Het wordt al gegeven in de bijbel, met name in het Nieuwe Testament.

Eerst geloven, vervolgens dopen

Helaas, in de loop van de eeuwen hebben de christenen zich er niet altijd aan gehouden. Op den duur werd de gemeente van gelovigen de “ruimte” van de kerk waarbinnen je geboren werd, gewoon omdat je ouders er ook toe behoorden. De kerk was, vond men, eigenlijk in de plaats van het oude Israël gekomen en net zoals je als Israëliet geboren werd, werd je als christen geboren. Het teken Israëliet te zijn, tot dat verbond te behoren was de besnijdenis – welnu, de doop was daarvoor in de plaats gekomen … Dacht men. En de kerk werd staatskerk of volkskerk, of wat voor soort kerk dan ook. De gemeente – de zichtbare en plaatselijke openbaring van het Lichaam van Jezus – ging er in op, onzichtbaar en vaak heel vaag en ver weg. Nee, zeggen de baptisten tegen die ontwikkeling, zo mag het niet. Zo heeft de Heer het niet gewild. Zijn Lichaam – zo noemt Hij immers Zijn gemeente – is een levend lichaam, bestaande uit levende leden. Daarom behoren alleen gelovigen tot de gemeente, en daarom mogen alleen zij gedoopt worden die heel persoonlijk belijden de Heer Jezus te kennen als Heer en Heiland. Daar gaat het, kort gezegd, de Baptistengemeenten om. Om gemeente te zijn naar het voorbeeld van het Nieuwe Testament. Daarom dopen zij dus geen baby’s.

Ja maar, zullen sommigen zeggen, de Heer Jezus heeft toch gezegd: Laat de kinderen tot Mij komen? Die horen er toch ook bij? Inderdaad, de Heiland heeft dat gezegd. Een rijk woord. Laten we de kinderen maar bij Jezus brengen, ze met Hem in aanraking brengen zodat Hij ze kan zegenen. Zondagsschoolwerk en jeugdclubs zijn heel belangrijk. En, natuurlijk, het voorbeeld van de ouders. Maar dopen is iets anders.

Inhoud van de doop

Dopen is – lees de bijbel er maar op na (bv. Romeinen 6:4) – met Christus begraven te worden en met Hem als een nieuw mens opstaan. Gedoopt worden betekent – is er het teken van – dat het vroegere leven van de dopeling voorbij is en dat hij – in Christus! – een nieuw mens is geworden. Het is begrafenis en opstaan. Die inhoud van de doop vindt zijn mooiste uitdrukking in de vorm van de onderdompeling: de dopeling gaat onder in het water, wordt erin begraven en rijst er dan weer uit op, als uit een graf… Baptisten gemeenten dopen daarom door onderdompeling. Omdat daarin precies zichtbaar wordt wat er met die gelovige innerlijk is gebeurd.

Natuurlijk, er zou nog veel meer gezegd kunnen worden. Over de zelfstandigheid van elke plaatselijke gemeente, over hun wijze van samenwerking met andere baptisten gemeenten, over hun aantallen in binnen- en buitenland, hun liefde voor evangelisatie en zending, hun vrijheidsdrang… En nog veel meer. ’t Is maar een beetje informatie dat hier, kort gezegd, gegeven wordt. Wie meer inlichtingen wil zal de weg daartoe wel weten te vinden.

Publiciteitscommissie van de Unie van Baptisten Gemeenten
tekst: A. Nijland